طراحی الگوی همکاری حاکم بر رابطه ایران و ترکیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی روابط بین‌الملل، گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استاد تمام جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار روابط بین‌الملل، گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22099/ijas.2025.52574.1030

چکیده

ایران و ترکیه دو کشور مهم خاورمیانه با ویژگی­های منحصربه‌فرد ژئوپلیتیکی، فرهنگی، تاریخی و ... هستند که به‌عنوان دو بازیگر نسبتاً مستقل در منطقه حضور دارند. دو کشور از دیرباز در ارتباط با یکدیگر بوده­اند. همکاری به‌عنوان یکی از ابعاد مهم در رابطه دو کشور به‌وضوح دیده می­شود. این همکاری در قالب تجارت، انرژی، کردها، مسائل امنیتی و ... دیده شده است. البته این به معنای این نکته نیست که تعارض در روابط دو کشور دیده نمی‌شود بلکه این پژوهش تمرکز خود را بر روابط همکاری دو کشور قرار داده است. همان‌طور که گفته شد، همکاری در حوزه­های مختلف میان دو کشور رخ داده است، اما طراحی الگوی همکاری میان دو کشور نیازمند این است که با تکیه ‌بر نظرات اندیشمندان به استخراج متغیرهای تعارض پرداخته شود و بر اساس این متغیرها به ارزیابی کتابخانه‌ای و میدانی آن‌ها پرداخته شود؛ بنابراین هدف از این پژوهش یافتن الگویی از همکاری است که بتواند ما را در پیش­بینی و تحلیل روابط دو کشور هدایت کند. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش­های استنباطی صورت گرفته است و در ضمن وزن دهی به متغیرها در ایجاد تنش بین کشورها از روش‌های تحلیل آماری استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Designing a Model of Cooperation in Iran-Turkiye Relations

نویسندگان [English]

  • Zahra Pourdast 1
  • Zahra Ahmadipour 2
  • Seyed Masoud Mousavi Shafaee 3
1 Phd in International Relations, International Relations Department, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Professor of Political Geography, Political GeographyDepartment, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor of International Relations, Internatoinal Relations Department, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Iran and Turkiye are two important countries in the Middle East with unique geopolitical, cultural, and historical characteristics. They act as relatively independent players in the region. The two countries have maintained contact with each other for a long time. Cooperation is a significant aspect of their relationship and is evident in areas such as trade, energy, the Kurdish issue, and security matters. However, this does not imply that conflicts are absent in their relations; rather, this research focuses on the cooperative aspects of their interactions. Although cooperation has taken place across various sectors, designing a cooperation model between the two countries necessitates identifying conflict variables based on the perspectives of scholars and evaluating them through both library-based and field research methods. Therefore, the objective of this study is to develop a framework for cooperation that can assist in forecasting and analyzing the relations between the two countries..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pattern
  • Iran
  • Turkiye
  • Conflict
  • Cooperation

مراجع

ازغندی سید علیرضا. (1387). بررسی روابط خارجی ج.ا.ا و جمهوری ترکیه، رهیافت­های سیاسی و بین‌المللی. 10: 54-23.
 افضلی، رسول و متقی، افشین. (1390). بررسی و تبیین ژئوپلیتیکی اسلام­گرایی اعتدال در سیاست خارجی ترکیه از 1995 تا 2011 با رویکرد سازه‌انگاری. فصلنامه روابط خارجی، 3(4)، 106-79.
امامی خویی، محمدتقی و خلخالی، سید محی‌الدین. (1390). بررسی تثبیت مرزهای ایران و ترکیه در دوره پهلوی اول. فصلنامه مسکویه. 6(18)، 40-23.
بصیری، محمدعلی و آقامحمدی، زهرا و فلاحی، احسان (1395). بسترهای شکل­گیری و تداوم تروریسم در خاورمیانه: مطالعه موردی داعش در عراق و سوریه، مجله مطالعات سیاسی جهان اسلام. 5(19)، 51-71.
بیژن، عارف و رحمانی واسوکلایی، محسن. (1395). نقش اکو در توسعه روابط اقتصادی کشورهای عضو، فصلنامه سیاست. 3(9)، 71-53.
تقدیسی، احمد و کاظمی، حسینعلی. (1383). نقش گردشگری در اشتغال­زایی، اطلاعات جغرافیایی سپهر 19(74)، 20-23.
جانسیز، احمد و صاحیان، تاج الدین. (1394). نگاه نو به رقابت ایران و ترکیه در کسب قدرت منطقه‌ای، پژوهش های روابط بین‌الملل. 1(19)، 143-176.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1388). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سمت.
عسکرخانی، ابومحمد و منصوری مقدم و جهانشیر (‌1389). همکاری و منازعه در روابط بین‌الملل: نگاهی به نظریه سازه‌انگارانه الکساندر ونت، مجله سیاست. 15، 208-189.
غائبی، محمدرضا (1395). اقتصاد سیاسی روابط ایران و ترکیه در دوره حکومت حزب عدالت و توسعه، فصلنامه سیاست خارجی. 30(2)، 85-113.
گل ­محمدی، ولی (1395). پویایی­های امنیتی روابط روسیه و ترکیه، فصلنامه روابط خارجی. 7(4)، 117-85.
مستقیمی قمی، بهرام و قوام ملکی، حمیدرضا. (1387). امکان سنجی شکل‌گیری سامانه منطقه‌ای در اکو، مطالعات اوراسیای مرکزی. 1(2)، 123-142.
 
Tjosvold, D. (‌1984). Cooperation Theory and Organizations. Human Relation, 37(9),743-767.
Axelrod, R and keohane, R. (1985). Achieving cooperation under anarchy: strategies and institution. world politics, 38(1), 226-254
Paulo, S. (2014). International cooperation and development: conceptual overview, discussion paper 13, German development institute.
Berger, P. L. (1999). The desecularization of the world: resurgent religion and world politics. Washington, DC: Ethics and Public Center.
Moravcsik, A. (1997). Taking Preferences Seriously: A Liberal Theory International Politics. International Organization,51(4), 513-53.
Awad, E. (2013). Economic Interdependence, Trade, and War: A Theoretical and Empirical Analysis. Master Thesis, Erasmus University Rotterdam.
Friedberg, A. L. (2005). The Future of U.S.-China Relations: Is Conflict Inevitable? International Security, 30(2), 7-45.
Jervis, R. (1999). Realism, Neoliberalism, and Cooperation: Understanding the Debate, International Security, 24(1), 42-63.
 Grieco, J. M. (1993). Understanding the problem of international cooperation: The limits of neoliberal institutionalism and the future of realist theory. New York: Columbia University Press.
Mearsheimer, J. J. (2006). Structural Realism, In International Relations Theories: Discipline and Diversity. edited by Time Dunne, Milja Kurki and Steve Smith,
71-88. New York: Oxford University Press
Vyrastekova, J. And Funaki,Y. (2010). Cooperation in a sequential N-person prisoner’s dilemma: The role of information and reciprocity. Yukihiko Funaki: Waseda University.
Maoz, Z. and Kuperman, R. (2006) Structural Equivalence andInternational Conflict, Journal of Conflict Resolution, 50(5),1-26.
Wendt, A. (1994). Social Theory Of International Politics. London: Cambridge University Press.
Morrow, R. A. et al. (2000). The state, globalization, and educational policy. In N. C. Burbules, & C. A. Torres (Eds.), Globalization and education: Critical perspectives. London: Routledge
Walt, S. (1985) Alliance Formation and the Balance of World Power. International Security. 9(4), 3-43.
Ninkovich, F. (1996). U.S. Information Policy and Cultural Diplomacy. Chicago: Foreign Policy Association.
Malone, G. D. (1988). Political advocacy and Cultural communication: organizing the Nation s public Diplomacy.Lanham, MD: University Press of America.
shokri kalehsar, O. (2015). Energy factor in Iran –turkey relation, sage,26(5), 1-10.
Bilgin, P. (2007). Only Strong States Can Survive in Turkey's Geography: The uses of “geopolitical truths” in Turkey. Political Geography, 26(7), 740-756.
Jenkins, G. H. (2012). occasional allies, enduring rivals: Turkey's relations with Iran”, central Asia –Caucasus. amakura: Institute of Silk Road Studies
Bhagat, S. (2014). Financial crisis and bank executive incentive compensation, Journal of Corporate Finance, 25(3), 313-341
Ehteshami, A., & Elik, S. (2011). Turkey’s growing relations with Iran and the Arab Middle East. Turkish Studies, 12(4), 643–662.
Unal, S. & Ersoy, E. (2014). The political economy of Turkish-Iranian relation: Three asymmetries. Ortadoğu Etütleri, 5(2), 41-164.
Ebrahimi, et al (2017). economic, political, and strategic issues in Iran-turkey relation,2002-2015. contemporary review of the Middle East, 4(1), 67-83.
Grigoriadis, L. (2008.) On the Europeanization of Minority Rights Protection: Comparing the Cases of Greece and Turkey. Mediterranean Politics, 13(1), 23-41.
Winrow. G. (2014). Realization of Turkey's energy aspirations.pipe dreams of real projects? Turkey Project Policy Paper, 4, 1-20.
Unver, A. (2016). Turkish‐Iranian Energy Cooperation and Conflict: The Regional Politics. Middle East Policy, 23(2), 132-145.
Cook, A. (2009). The United States and Iran: policy challenges and opportunity. New York: Palgrave Macmillan.
Davutoglu, A. (2008). Turkey’s foreign policy Vision: An assessment of 2007. Insight Turkey.10(1), 77-96.
Larrabee, F. S., & Nader, A. (2013). Turkish–Iranian relations in a changing Middle East. National Defense Research Institute, Santa Monica: RAND Corporation.
Habibi, N. (2012). Turkey and Iran: growing economic relation despite Western sanction. Crown Center for Middle Studies, 62, 1-9.
McCurdy, D. (2008). Turkish-Iranian Relations: When Opposites Attract. Turkish Policy Quarterly, 7(2), 87-106.
Sinkaya, B. (2004). rationalization of Turkey-Iran relations: prospects and limit. Insight Turkey, 14(2), 137-156.
Demiryol, T. (2002). Between Rivals: Turkish- Iranan Relation SINCE 2002. Ortadogu Etuleri, 4(2), 111-144.
Ergun, D. & et al (2018). The Role of the Middle East in the EU-Turkey Security Relationship: Key Drivers and Future Scenarios. Feuture papers, 20, 15-30.
Yarmohammadian, H. & Omidi, A. & Ebrahimi, S. (2017). Turkish - Iranian Relations: Prospects and Uncertainty. The Quarterly Journal of Political Studies of Islamic World.16(1), 18-33.
Lindenstrauss, G. (2018). Turkey and Iran: Two Regional Powers and the Relations Pendulum. Memorandum, 173, 53–61.
Akbarzadeh, S. and Barry, J (2016). Iran and Turkey: not quite enemies but less than friends. Third World Quarterly, 38(4), 980-995
Habibi, R and Mahdizadeh, A. (2014). Iran and Turkey: from regional competition trading partnership, international. letters of Social and humanistic Science, 24:26-31.
Aslan, D. (2015). Turkish-Iranian Relations. The Past, Present and Future. Zeszyty-naukowe,41(3), 58-69.
Ozdamar, O. (2015).Turkish-Iranian relations after the framework agreement. Norway: Nupi.
Keyman, E. F. and Sazak, O. (2015). Turkey and Iran: The Two Modes Engagement in The Middle East, Journal Of Balkan and Near Eastern Studies, 17(3), 336-321
Kirchner, M. & Bas, S. (2017). conceptualizing Iranian-Turkish relations after the Arab Spring. Turkey: Meltem Ersoy Esra Ozyurek.
Narli, N. (2018). Cooperation or competition in the islamic world: Turkish-Iranian relations from the Islamic Revolution to the Gulf war and beyond, CEMOTI, Cahiers d'Études sur la Méditerranée Orientale et le monde Turco-Iranien

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار